Τετάρτη 18 Ιουνίου 2014

Ιράκ - Ουκρανία: Κοινή η αιτία των δεινών

Το τελευταίο διάστημα, άφθονο ρέει το αίμα σε πολεμικές συγκρούσεις σε δύο περιοχές που βρίσκονται στην ευρύτερη περιφέρεια και της χώρας μας: Στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη. Στο Ιράκ και την Ουκρανία, οι λαοί θυσιάζονται στο βωμό γενικότερων ιμπεριαλιστικών γεωστρατηγικών συμφερόντων, όπου το κοινό χαρακτηριστικό είναι ο έλεγχος των αγορών, της Ενέργειας και των δρόμων μεταφοράς της.


Η κατάσταση στο Ιράκ, με την ανεμπόδιστη, στην ουσία, προέλαση των ακραίων ισλαμιστών, που έχουν φτάσει έξω από τη Βαγδάτη και ελέγχουν μεγάλο τμήμα των κεντροδυτικών περιοχών, εντάσσεται σε μια ευρύτερη αλυσίδα γεγονότων, που έχουν τη ρίζα τους στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις του 2003 και του 2011 με στόχο τη Συρία. Το πρόσχημα που χρησιμοποιήθηκε και στις δύο περιπτώσεις ήταν η δήθεν «προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από δικτατορικά ή αυταρχικά καθεστώτα», παραμύθι γνωστό και πολυχρησιμοποιημένο, από τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη» μέχρι την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή, βεβαίως, τίποτα δεν εμποδίζει ισχυρά καπιταλιστικά κράτη να στηρίζουν δυνάμεις όπως οι ακραίοι ισλαμιστές στην περιοχή της Μ. Ανατολής ή ναζιστικές και ακραία εθνικιστικές δυνάμεις, όπως στην Ουκρανία. Στην περίπτωση του Ιράκ, είναι οι σκοταδιστικές δυνάμεις του «Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε» (ΙΚΙΛ) που ενισχύθηκαν από τους ιμπεριαλιστές (ΗΠΑ, ΕΕ, αλλά και Σαουδική Αραβία, Τουρκία, Κατάρ) για το διαμελισμό της Συρίας και τώρα η δράση τους αξιοποιείται για ευρύτερες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην περιοχή. Έτσι, τα επιχειρήματα περί δημοκρατίας και ελευθερίας γελοιοποιούνται και αποκαλύπτονται σαν παραμύθι που δεν πείθει πλέον ούτε τα μικρά παιδιά.

Η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο σύνθετη από αυτό που φαίνεται ως εθνοθρησκευτική σύγκρουση. Με ποια έννοια; Οι ένοπλοι του ΙΚΙΛ είναι κυρίως σουνίτες, όπως και η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Τουρκία. Σιίτες είναι ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Αλ Μάλικι, και η κυβέρνηση που έχει αποκλείσει τους σουνίτες, αλλά και το Ιράν, βασικός «παίχτης» στην περιοχή. Υπάρχουν και οι Κούρδοι που έχουν τη δική τους αυτόνομη (αν και όχι πλήρως) κυβέρνηση στο Βόρειο Ιράκ. Όμως, το βασικό, το καθοριστικό είναι τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, οι ζώνες επιρροής για τις αστικές τάξεις της περιοχής, ή τμημάτων τους, και τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τους μονοπωλιακούς ομίλους τους, οι πηγές και αγωγοί Ενέργειας. Γι' αυτό και έρχονται ξανά στο προσκήνιο σενάρια τριχοτόμησης του Ιράκ. Τα σενάρια αυτά εμπλέκουν και γειτονικές στο Ιράκ χώρες, όπως η Συρία, η Τουρκία, το Ιράν, αλλά και ο Λίβανος, παρότι δεν συνορεύει. Αυτά τα συμφέροντα αιματοκυλούν τους λαούς.

Και στην Ουκρανία με ιμπεριαλιστική επέμβαση - και ιδιαίτερα εμφανή τη σφήνα των ΗΠΑ - επικράτησαν στο Κίεβο δυνάμεις που με τη στήριξη εθνικιστών και φασιστών συγκρούονται με τους ρωσόφωνους πληθυσμούς των ανατολικών περιοχών, που θεωρούν ότι η νέα κατάσταση θέτει σε κίνδυνο δικαιώματά τους και δεν αναγνωρίζουν την εξουσία τους. Η σύγκρουση και εδώ έχει εθνοτικά χαρακτηριστικά, στο βάθος της όμως αφορά σύγκρουση τμημάτων της αστικής τάξης της χώρας σε σχέση με τις διεθνείς συμμαχίες της (ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ ή Ρωσία). Σύγκρουση που διεξάγεται στο πλαίσιο της ενδοϊμπεριαλιστικής διαπάλης για τον έλεγχο αγορών, των πηγών και δρόμων της Ενέργειας. Ήδη εξάλλου το ταρακούνημα στις ενεργειακές αγορές είναι εμφανές.

Το συμπέρασμα που βγαίνει και από τις δύο περιοχές που φλέγονται και μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα σε ευρύτερη ανάφλεξη, είναι ότι οι εργάτες, τα λαϊκά στρώματα θα βγαίνουν μόνο χαμένοι όταν μπαίνουν κάτω από ξένες σημαίες, όταν παλεύουν για αλλότρια από τα ταξικά τους συμφέροντα. Ο κοινός εχθρός είναι το κεφάλαιο, το εκμεταλλευτικό σύστημα και ο δικός τους δρόμος η πάλη για την ανατροπή τους και την οικοδόμηση της δικής τους εργατικής - λαϊκής εξουσίας.

Αναδημοσιεύεται από την στήλη «Η Άποψή μας», Ριζοσπάστης 18 Ιούνη 2014.