Γιατί επαναφέρουν την έκθεση Ράινχαρτ - Ρόγκοφ;

-- Τις τελευταίες μέρες, στην Ελλάδα και παγκόσμια, πολλά έχουν γραφτεί για την έκθεση των πρώην οικονομολόγων του ΔΝΤ Ράινχαρτ και Ρόγκοφ. Τι εξυπηρετεί ο θόρυβος που σηκώνεται;

Την προηγούμενη εβδομάδα, εγχώρια και ξένα ΜΜΕ («Financial Times», «Washington Post» κ.ά.), αφιέρωσαν εκτενή άρθρα και ρεπορτάζ στην έκθεση του Κένεθ Ρόγκοφ και της Κάρμεν Ράινχαρτ. Πρόκειται για δυο πρώην αξιωματούχους του ΔΝΤ, οι οποίοι το 2010 εκπόνησαν μια έκθεση για την επίδραση που έχει το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα μιας χώρας στην ανάκαμψη της οικονομίας της ή στη βύθιση σε κρίση. Ο Κένεθ Ρόγκοφ υπήρξε επικεφαλής του ΔΝΤ την περίοδο της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας στην Αργεντινή. Μαζί με την καθηγήτρια Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, Κάρμεν Ράινχαρτ έγραψαν το βιβλίο με τίτλο «Τhis Τime is Different: Eight Centuries of Financial Folly» («Αυτή τη φορά είναι αλλιώς - 800 χρόνια χρηματοοικονομικά λάθη»), όπου περιγράφονται όλες οι κρίσεις της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας από το 1820 έως το 2010. Οι δυο οικονομολόγοι, που έγιναν στη συνέχεια καθηγητές στο Χάρβαρντ, αφού μελέτησαν παλιότερες εκθέσεις και στατιστικά στοιχεία του ΔΝΤ, κατέληξαν το 2010 στο συμπέρασμα ότι σε μια χώρα με χαμηλό χρέος, τα ελλείμματα μπορεί να βοηθήσουν την ανάκαμψη, χρηματοδοτώντας επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές. Γίνονται όμως επιζήμια αν το χρέος ξεπεράσει το 90% του ΑΕΠ. Δηλαδή, στις χώρες με λόγο χρέους προς ΑΕΠ που υπερβαίνει το 90%, το ποσοστό ανάπτυξης είναι αρνητικό (-0,1%). Αρα, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης και το ΔΝΤ, οι καπιταλιστικές οικονομίες ανά τον κόσμο θα πρέπει να έχουν για στόχο τους το χρέος να μην ξεπερνάει το 90% του ΑΕΠ και όταν το ξεπεράσει, να παίρνουν μέτρα αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, προκειμένου να το επαναφέρουν σε κατώτερα επίπεδα.

Πριν από μερικούς μήνες, η θεωρία τους άρχισε να αμφισβητείται δημόσια, κύρια από οικονομολόγους - υπερασπιστές του άλλου μείγματος διαχείρισης, όπως ο Πολ Κρούγκμαν. Οι δυο πρώην οικονομολόγοι του ΔΝΤ κατηγορήθηκαν ότι αξιοποίησαν επιλεκτικά στοιχεία στη μελέτη τους και απέκρυψαν άλλα, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σκόπιμα σε λάθος συμπεράσματα. Κατά τους πολέμιους της μελέτης τους, αν έκαναν σωστά τους υπολογισμούς, θα διαπίστωναν ότι μια χώρα με 90% χρέος, δεν οδηγείται σε συρρίκνωση του ΑΕΠ, αλλά συνεχίζει να καταγράφει ανάπτυξη και ότι στατιστικά, το μέσο ποσοστό ανάπτυξης των οικονομιών με αυτά τα επίπεδα χρέους, ήταν 2,2%. Για να στηρίξουν αυτήν την άποψη, τρεις ερευνητές του Πανεπιστήμιου της Μασαχουσέτης, οι Τόμας Χέρντον, Μάικλ Ας και Ρόμπερτ Πόλιν, ζήτησαν και πήραν από τους Ράινχαρτ και Ρόγκοφ το λογιστικό φύλλο και τα δεδομένα που χρησιμοποίησαν. Πριν από λίγες μέρες ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν σφάλματα, παραλείψεις και αποκλεισμούς στους υπολογισμούς των δυο πρώην οικονομολόγων του ΔΝΤ, απ' όπου προέκυψαν και τα «στρεβλά» αποτελέσματα. Ακολούθησε καταιγισμός δημοσιευμάτων σε καραμπινάτες εφημερίδες των αστών, κύρια αμερικάνικες, για «μια αδεξιότητα που βούλιαξε τους λαούς στην απόγνωση», για «εξωφρενικά λάθη ορισμένων χαρτογιακάδων», για «νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία» των δυο οικονομολόγων. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα γράφτηκε ότι «λαθεμένες εκτιμήσεις», όπως αυτή των δυο οικονομολόγων, οδήγησαν τη χώρα «στο σπιράλ της λιτότητας και της ύφεσης», καλώντας μάλιστα την κυβέρνηση «στο όνομα αυτών που τρία χρόνια τώρα δεινοπαθούν από την κρίση, να αποκαλύψει την πλήρη αλήθεια για το πώς και γιατί οδηγηθήκαμε στο Μνημόνιο και να τιμωρήσει τους Παπανδρέου - Παπακωνσταντίνου».

Ανάλογο σούσουρο είχε γίνει πρόσφατα και με τους «λάθος» τάχα πολλαπλασιαστές που χρησιμοποίησε το ΔΝΤ για να υπολογίσει τις επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας στη συρρίκνωση του ΑΕΠ. Τι λένε; Οτι για την κρίση και τα δεινά του λαού φταίει το μείγμα της διαχείρισης, που αν αλλάξει θα έλθει τάχα ανάπτυξη και λαϊκή ευημερία. Κρύβουν ότι η κρίση είναι καπιταλιστική, είναι στο DNA του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος και προέκυψε σαν αποτέλεσμα της πρωτοφανούς συσσώρευσης κεφαλαίων από τους καπιταλιστές την περίοδο της ανάπτυξης που προηγήθηκε. Το ξεπέρασμά της προϋποθέτει καταστροφή κεφαλαίου και πάνω εκεί γίνεται ο καυγάς για τα μείγματα της διαχείρισης, ανάλογα με τα ιδιαίτερα συμφέροντα κάθε χώρας, ακόμα και μερίδων της πλουτοκρατίας μέσα στην ίδια χώρα. Κρύβουν ακόμα ότι το μνημόνιο στην Ελλάδα περιέχει μέτρα που εφαρμόζονται στην ΕΕ και σε όλον τον καπιταλιστικό κόσμο, με ή χωρίς μνημόνια. Αφορούν σε αναδιαρθρώσεις που κάνουν φτηνότερη την εργατική δύναμη, ανοίγουν νέα κερδοφόρα πεδία δράσης για το κεφάλαιο, με ιδιωτικοποιήσεις και απελευθερώσεις. Κανένα μείγμα διαχείρισης του καπιταλισμού δεν πρόκειται να σώσει το λαό, όπως δείχνει η φτώχεια και η εξαθλίωση που βαθαίνει στην Ευρωζώνη, στις ΗΠΑ και στις λεγόμενες «αναπτυσσόμενες» οικονομίες. Ο καπιταλισμός σάπισε και σαν τέτοιος πρέπει να περάσει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Είναι δουλειά των λαών να το κάνουν, ανατρέποντας τα μονοπώλια και την εξουσία τους σε κάθε χώρα.