Κυριακή 15 Ιουλίου 2012

ΚΟΥΝΟΥΠΙ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ Αποκάλυψη της γύμνιας της δημόσιας υγείας

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΛΟΙΜΩΔΩΝ ΝΟΣΩΝ
Αποκαλύπτεται η γύμνια της δημόσιας υγείας
Χαρακτηριστική η κατάσταση με τις καθυστερήσεις στις κουνουποκτονίες
Αν οι ψεκασμοί καθυστερήσουν απαιτούνται ισχυρότερα φάρμακα, με άγνωστες συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον
Τα δύο κρούσματα ελονοσίας και τα πέντε (διαπιστωμένα μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής) κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου αποκαλύπτουν δυο καταστρεπτικές πλευρές των πολιτικών που με αφοσίωση συνεχίζει και η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ: Την εγκατάλειψη της δημόσιας υγείας και την απογύμνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Τα κρούσματα της ελονοσίας εμφανίστηκαν στο Μαραθώνα και στη Λακωνία σε μετανάστες. Τα κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου εμφανίστηκαν στα Νότια Προάστια της Αττικής (από Φάληρο και Αργυρούπολη), δηλαδή μέσα σε αστικό ιστό, στοιχείο που καταδείχνει ότι οι απαραίτητοι ψεκασμοί -άρχισαν την περασμένη βδομάδα στην Αττική- καθυστέρησαν, με αποτέλεσμα τα μολυσμένα κουνούπια να «δράσουν εντός της πόλεως» και όχι περιμετρικά, όπως συνέβη πέρυσι, που έφτασαν μέχρι το Μαραθώνα και το Σχοινιά. Οπως έλεγαν επιστήμονες, τα κρούσματα ακολουθούν τις εκβολές του Κηφισού. Μάλιστα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), αναμένεται συνέχιση της εμφάνισης περιστατικών στην περιοχή της Αθήνας και γενικότερα στην Ελλάδα.

Κι ενώ έχει διαμορφωθεί αυτή η κατάσταση, έρχεται το ΚΕΕΛΠΝΟ και επισημαίνει την ανάγκη μέτρων... ατομικής προστασίας από τα κουνούπια. Ομως, η προστασία της δημόσιας υγείας δεν μπορεί να μετατίθεται ως ατομική ευθύνη στη λαϊκή - εργατική οικογένεια. Προϋποθέτει δομές και υπηρεσίες που χρειάζεται το κράτος να σχεδιάζει και οργανώνει με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της χώρας και του πληθυσμού. Δομές ανύπαρκτες, όπως αποτυπώνεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων και υποδομών που πρέπει να φροντίζει ένα κράτος για τη διασφάλιση ασφαλών και υγιεινών συνθηκών εργασίας, διαβίωσης και αναψυχής, καθαρού περιβάλλοντος, ασφάλειας και ποιότητας στα είδη διατροφής, εντοπισμού και ελέγχου των κινδύνων για την Υγεία, παρακολούθησης της Υγείας του πληθυσμού. Δραστηριότητες και υποδομές είτε ανύπαρκτες, είτε υποβαθμισμένες, είτε παραδομένες στον έλεγχο των ιδιωτών και γι' αυτό ανεπαρκείς για την ολοκληρωμένη προστασία της Υγείας της λαϊκής οικογένειας. Η κατάσταση αυτή θέτει σε διαρκή κίνδυνο την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής και μάλιστα σε μια περίοδο που η προστασία της υγείας των λαϊκών στρωμάτων προσκρούει πάνω στην εγκατάλειψη των δημόσιων νοσοκομείων, του ΕΟΠΥΥ, των Κέντρων Υγείας, στην πλήρη παράδοση Υγείας και Πρόνοιας στον έλεγχο των μονοπωλίων.
Επιτακτική η πρόληψη
Με αφορμή την εμφάνιση των κρουσμάτων της ελονοσίας το 2011 το ΚΕΕΛΠΝΟ είχε υπογραμμίσει «την αναγκαιότητα χάραξης μιας ευρύτερης στρατηγικής για την καταπολέμηση της νόσου, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την εντατικοποίηση του προγράμματος καταπολέμησης κουνουπιών, την ενημέρωση του κοινού και την ευαισθητοποίηση των ιατρών για την ανάγκη έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας όλων των ασθενών με ελονοσία».
Ομως, όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος μόλις το 10% των δήμων έκαναν τους απαραίτητους ψεκασμούς την κατάλληλη περίοδο: Δηλαδή τον Απρίλη ή το αργότερο το Μάη. «Το κουνούπι, σύμφωνα με τους ειδικούς, καταπολεμιέται αποτελεσματικά πριν πετάξει. Οταν πετάξει, η αντιμετώπισή του απαιτεί πολύ τοξικά φάρμακα τα οποία είναι επικίνδυνα για το περιβάλλον, ενώ κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι δυνατόν να αποκλειστεί η εμφάνιση κρουσμάτων και η εξάπλωση νοσημάτων σε βάρος των πολιτών και της δημόσιας υγείας».
Αιτία των καθυστερήσεων στους ψεκασμούς είναι η σχεδόν παντελής έλλειψη χρηματοδότησης.
Μάλιστα μ' αφορμή μια σύσκεψη συναρμόδιων υπουργείων και φορέων για το θέμα των ψεκασμών την περασμένη Πέμπτη στο υπουργείο Υγείας οδήγησε σε αντιπαράθεση της Περιφέρειας Αττικής και του υπουργείου Υγείας.
«Μπαλάκι» η προστασία της δημόσιας Υγείας
Η Περιφέρεια Αττικής εντόπισε την αποκλειστική ευθύνη για τη μεγάλη καθυστέρηση των ψεκασμών στο υπουργείο Υγείας, καθώς και στην ισχύουσα νομοθεσία που περιπλέκει τις αρμοδιότητες. Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Περιφέρειας «το υπουργείο Υγείας έγκαιρα, πρέπει να συντονίζει, να επιβλέπει και να χρηματοδοτεί όλο αυτό το πρόγραμμα των ψεκασμών. Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα το υπουργείο Υγείας ούτε έχει εκπονήσει, ούτε έχει χρηματοδοτήσει κανένα πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών στα γεωγραφικά όρια της Περιφέρειας Αττικής». Η Περιφέρεια μάλιστα προσθέτει ότι το κόστος για τις, μέχρι σήμερα, παρεμβάσεις στο ζήτημα των κουνουποκτονιών καλύφθηκε «από ίδιους πόρους της Περιφέρειας Αττικής». Την προαναφερόμενη ευθύνη του υπουργείου Υγείας υπογράμμισαν στον «Ριζοσπάστη» και οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του εν λόγω υπουργείου τη βασική ευθύνη για τις κουνουποκτονίες έχουν οι Περιφέρειες, ενώ βασικός χρηματοδότης των σχετικών προγραμμάτων είναι το υπουργείο Υγείας.
Πηγές του υπουργείου Υγείας έλεγαν επίσης στον «Ρ» πως το υπουργείο δεν χρηματοδοτεί το πρόγραμμα των ψεκασμών αλλά το υπουργείο Εσωτερικών. Και έθεταν το ερώτημα γιατί η Περιφέρεια Αττικής - αφού χρηματοδότησε πέρσι το πρόγραμμα με ίδιους πόρους - δεν το κάνει και φέτος.
Αναφορικά με το νομικό καθεστώς που διέπει την υλοποίηση των εν λόγω προγραμμάτων ο «Καλλικράτης» προβλέπει ότι «η υλοποίηση προγραμμάτων δημόσιας υγείας, απονέμεται και στις Περιφέρειες» αλλά την ίδια αρμοδιότητα, εκ του ρόλου τους, έχουν τόσο η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας όσο και το υπουργείο Υγείας.
Σχετικά με τους Δήμους ο «Καλλικράτης» προβλέπει ότι στις αρμοδιότητές τους ανήκει «η υλοποίηση: α) προγραμμάτων δημόσιας υγιεινής που οργανώνονται από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή από άλλα υπουργεία, το κόστος των οποίων βαρύνει απευθείας τον προϋπολογισμό του αντίστοιχου υπουργείου, β) εκτάκτων προγραμμάτων δημόσιας υγείας, τα οποία εκτελούνται με έκτακτη χρηματοδότηση, γ) προγραμμάτων δημόσιας υγείας που χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Ετσι, λοιπόν, αντί να γίνουν προονυμφοκτονίες την άνοιξη για να μην εισέλθει ο ιός του Δυτικού Νείλου στην Αθήνα, θα προχωρήσουν τώρα σε -όπως αναφέρθηκε στη σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης- κουνουποκτονίες για να εμποδίσουν την εξάπλωση του ιού. Μία από τις περιοχές, όπου μπορεί να υπάρξει πρόβλημα, είναι το Ιλιον με το πάρκο «Τρίτση». Ανάλογα πάρκα έχουν πολλές περιοχές της Αττικής, όπου οι ειδικοί θα κάνουν ψεκασμούς.
Παραλείψεις και καθυστερήσεις σε όλη τη χώρα
Εκτός από την Περιφέρεια Αττικής, με καθυστερήσεις ξεκίνησαν και θα συνεχιστούν καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού τα προγράμματα καταπολέμησης των κουνουπιών στις Περιφέρειες της Μακεδονίας και της Θράκης.
Το κονδύλι του προγράμματος για τις τρεις Περιφέρειες της Μακεδονίας και της Θράκης υπολογίζεται σε περίπου 6 εκατ. ευρώ. Στο πρόγραμμα δε συμμετέχουν όλοι οι δήμοι.
Σύμφωνα με δήλωση του αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης, Α. Τζιτζικώστα, η καθυστέρηση που υπήρξε στην έναρξη του προγράμματος, «οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο γεγονός ότι τα χρήματα από το κράτος, εγκρίθηκαν με δύο μήνες καθυστέρηση και αντί για Γενάρη, η έγκριση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ήρθε στις 20 Μάρτη».
Στο νομό Θεσσαλονίκης, έχει υλοποιηθεί το πρόγραμμα των αεροψεκασμών σε ποσοστό 73% και θα ολοκληρωθεί τις επόμενες μέρες.
Οι αρμόδιοι των Περιφερειών, ενημερώνουν ότι οι παρεμβάσεις καταπολέμησης των κουνουπιών γίνονται με εγκεκριμένα σκευάσματα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα οποία δε δημιουργούν προβλήματα τόσο στον άνθρωπο όσο και στους υδρόβιους οργανισμούς (ψάρια κ.ά.) καθώς και σε άλλου είδους ωφέλιμα έντομα (μέλισσες).
Ο πρόεδρος της Επιτροπής κωνωποκτονίας της Περιφέρειας Στερεάς ανέφερε δημόσια ότι δεν δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στον άξονα από Δαμάστα μέχρι Αγία Τριάδα γιατί δεν ήταν, όπως είπε, αναμενόμενη η έξαρση του φαινομένου στις περιοχές αυτές. Συνέβη όνως το αντίθετο, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι της περιοχής να ταλαιπωρούνται από την έξαρση των κουνουπιών...

Γ. Μ.

Επανεμφανίστηκε η ελονοσία, που εκριζώθηκε το 1974
Το 2010 εμφανίστηκε και ο ιός του Δυτικού Νείλου
Η ελονοσία είναι λοιμώδες νόσημα και μεταδίδεται κυρίως με τα τσιμπήματα μολυσμένων κουνουπιών.
Η ελονοσία ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες, κυρίως της υποσαχάριας Αφρικής και της Ασίας. Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, μετά από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946-1960). Εκτοτε, καταγράφονται στην Ελλάδα ετησίως περίπου 30-50 περιστατικά που σχετίζονται (στη μεγάλη τους πλειονότητα) με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα.
Το καλοκαίρι του 2011 εμφανίστηκε συρροή περιστατικών ελονοσίας σε κατοίκους του Δήμου Ευρώτα Λακωνίας, ενώ σποραδικά περιστατικά χωρίς αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές χώρες εμφανίστηκαν σε άλλες 4 γεωγραφικές περιοχές (Χαλκίδα, Αγιά Λάρισας, Καλύβια, Μαραθώνας και Ορχομενός).
Για τον ιό του Δυτικού Νείλου
Το καλοκαίρι - φθινόπωρο 2010 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιδημία λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΔΝ). Μεταδίδεται κι αυτός μέσω τσιμπήματος μολυσμένων κουνουπιών. Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά.
Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται σε ηλικιωμένα άτομα και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Οσον αφορά τα μέτρα ατομικής προστασίας, το ΚΕΕΛΠΝΟ συστήνει μεταξύ άλλων τη χρήση εντομοαπωθητικών ουσιών, σητών, κουνουπιέρων κλπ., όσο και την αποφυγή λιμναζόντων νερών σε αυλές και μπαλκόνια (γλάστρες κλπ.). Συστήνει επίσης το πότισμα των φυτών και του γρασιδιού να γίνεται κατά τις πρωινές ώρες.